عبدالناصر همتی رئیس بانک مرکزی در همایش بانکداری اسلامی طی سخنانی گفت:
دولت آمریکا برای محروم کردن ایران از درآمدهای ارزی مشکلاتی را به وجود آوردهاند و دفاع از سیستم واحد ارزی در این شرایط امکانپذیر نبود و نباید خود را در تله آمریکا قرار میدادیم بنابراین سیاستهای جدیدی ارزی با همکاری سران سه قوه را اجرا کردیم و شاهد تثبیت نرخ ارز در بازار هستیم.
حفظ قدرت ارزی کشور مساوی با حفظ منابع ارزی و کنترل تورم و اصلاح ناترازی در ترازنامه بانکها است و در شرایط تحریم مهمترین متغیر نرخ ارز است و حفظ ذخائر ارزی. مهمترین هدف و جلوگیری از اتلاف منابع ارزی اولیتر از هر چیزی است به طوری که ذخائر ارزی مربوط به بانک مرکزی است و با سیاستهای جدید ارزی سعی در حفظ آن داشتیم تا امکانات را افزایش دهیم و در حال حاضر سیاست ما این است که از منابع ارزی برای دخالت در بازار استفاده نکنیم.
در حال حاضر نزدیک به 40 میلیارد دلار صادرات غیرنفتی داریم که اگر درست استفاده شود میتواند در تنظیم بازار موثر باشد و منابع بانک مرکزی تنها برای کالاهای اساسی و سرمایهگذاری در صنعت مورد استفاده قرار گیرد و در صورت لزوم در بازار دخالت خواهیم کرد. البته بازار منابع غیربانکی عمیقتر و شفافتر می شود و روزانه آن را کنترل میکنیم. وقتی ما می گوییم که در بازار دخالت نمیکنیم این به معنای آن است که در نرخ دخالتی نداریم ولی در صورت لزوم در بازار دخالت کرده و اجازه خروج ارز از روند موثر را نخواهیم داد.
در حال حاضر 97 درصد معاملات به این صورت در بازار و سه درصد در بازار صرافان صورت میگیرد به همین دلیل نرخ اعلام شده در سامانه سنا که برآیندی از نرخ نیما و برآیند صرافان است به نرخ نیما نزدیکتر است.
ناترازی در ترازنامه سیستم بانکی سرچشمه مشکلات اقتصادی است. دلیل عمده افزایش نقدینگی و فشار نقدینگی در سایر متغیرها ناترازی در ترازنامه سیستم بانکی است و تا زمانی که این مشکل حل نشود نمیتوان راهحلی را ارائه کرد. هر چند کسری بودجه و اثر سیاستهای مالی دولت در بخش پولی موثر بود اما منشا افزایش نقدینگی و حجم شبه پول که 90 درصد نقدینگی را تشکیل میدهد ناترازی در ترازنامه بانکها است و متاسفانه بانکها این روند را ادامه میدهند که در شرایط فعلی قابل قبول نیست و باید اصلاحات ساختاری صورت گیرد.
رشد سریع شبه پول بیشتر به دلیل مسابقه بیپایان بانکها برای نرخ سود، اضافه برداشت برخی بانکها و … صورت گرفته است و معنی ندارد که این بانکها مشکلات خود را به بانک مرکزی تحمیل کنند و اقتصاد کشور را به ورطه نابودی بکشند و ما قطعا با این شرایط مقابله خواهیم کرد.
ما در سال 88 اعلام میکردیم مشکل اصلی کشور نقدینگی است حالا هم این را بیان میکنیم. این نشان میدهد که ما باید جسارت جراحی در اقتصاد داشته باشیم و اجازه ادامه این روند را ندهیم حتی مقام معظم رهبری ما را موظف کردند تا با اضافه برداشت بانکها، بنگاهداری بانکها و … مقابله جدی کنیم و این وظیفه شرعی ما است. ما برای حل این مشکلات از نظرات کارشناسان با دیدگاههای چپ و راست استفاده میکنیم هر چند که این نظرات در نهایت راهکار مشترکی را ارائه میدهند.
متاسفانه سیاستهای پولی کشور مشکلدار است به دلیل آنکه سیستم بانکداری اسلامی اجازه استفاده از برخی ابزارها را به بانک مرکزی نمیدهد در حالی که بانک مرکزی وظیفه حاکمیتی دارد و به دنبال سود و زیان نیست. ابزارهایی که در بانکهای متعارف مورد استفاده قرار میگیرد را به کار ببریم و نباید فراموش کرد که با روشهای سنتی و مقداری نمیتوان از رکود خارج شد و باید از روشها و ابزارهای نوینی استفاده کنیم که البته این استفاده با مشورت نظرات علما صورت خواهد گرفت.
در حال حاضر راهکارهایی را برای کنترل سود بانکی طراحی کرده و بررسی میکنیم در حالی که ما نظری در مورد افزایش سود بانکی اعلام نکردهایم. عدهای تمدید یک ماهه سپردهها از تاریخ 2 تا 11 شهریور را افزایش نرخ سود میدانند و ما مجوزی در این مورد صادر نکردیم.
کشور در چهارچوب جنگ اقتصادی قرار دارد و با دشمنی روبرو هستیم که تمامی ابزارهای خود در تمام نقاط جهان را به کار گرفته تا منابع درآمدی کشور را نابود کند و ما در این شرایط نباید مانند بچه پولدارها زندگی کنیم باید بدانیم شرایط کشور عادی نیست و برای کاهش تاثیرات سیستم بانکی باید اصلاح شود و همه ارکان نظام در این مورد اتفاق نظر دارند.