در شرايطي كه ايالت متحده امريكا از همپيمانانش ميخواهد تا جايي كه ممكن است روابطشان را با ايران كمرنگ كنند، اختصاص هشت ميليون يورو براي اجراي پروژههاي زيستمحيطي در ايران از طرف اتحاديه اروپا را ميتوان يك اقدام مثبت تلقي كرد. اگر ما نشان دهيم كه ميتوانيم از اين پولها در راه اعتلاي توان بومشناختي ايران، كاهش مصرف سوختهاي فسيلي و كاهش هدررفت انرژي سود ببريم من مطمئن هستم كمكهاي بيشتري هم ميتوانيم دريافت كنيم. به اين دليل كه اين كمكها فقط حال ايران را بهتر نميكند بلكه كمك ميكند حال كره زمين بهتر شود و در واقع كمك ميكند همه كشورها به اجراي تعهدهايشان در اجلاس پاريس، اهتمام بيشتري نشان دهند و در نتيجه مردمان كره زمين از فاجعه افزايش بالاي دو درجه سانتيگراد نجات پيدا كنند. اگر همه كشورها به تعهداتشان در اجلاس پاريس عمل كنند اين اميد وجود دارد كه در پايان قرن حاضر دماي كره زمين بيش از دو درجه افزايش پيدا نكند. هرچند اين اميد فعلا بسيار كمرنگ است. كارشكني امريكا دربرابر تعهداتش در اجلاس پاريس و عملكرد ضعيف برخي همپيمانان اين كشور موجب شده تا اميدها براي تحقق اهداف توافقنامه پاريس كمرنگ شود اما ما ميتوانيم يكي از كشورهايي باشيم كه به دور از احساسات نشان دهيم تحت تاثير چنين فضايي قرار نميگيريم و در هر شرايطي كار درست را به نفع انسانها انجام ميدهيم. البته هشت ميليون يورو عدد بزرگي نيست. آن هم در شرايطي كه اخيرا يك شركت انگليسي كه قرار بود با سرمايهگذاري ٨٠٠ ميليون يورويي ششمين نيروگاه خورشيدي جهان را به ظرفيت ٦٠٠ مگاوات در استان كرمان تاسيس كند ولي از ترس مجازاتهاي ايالات متحده امريكا از اجراي اين پروژه كنار كشيد.
در صورتي كه اگر اين اتفاق ميافتاد هم چراغ سبزي داده ميشد به شركتهاي بزرگ ديگر و هم اينكه ما ميتوانستيم به خاموش كردن نيروگاههاي حرارتيمان فكر كنيم. به اين ترتيب ايران حتي بيشتر از تعهد خودش ميتوانست در كاهش انتشار گازهاي گلخانهاي موثر باشد. لازم است مديران ما همين نكات را هم به اتحاديه اروپا گوشزد كنند تا زمينه چنين سرمايهگذاريهايي تحت تاثير پروژه ايرانهراسي از بين نرود. يا مثلا در ايران روزانه ٨٨ ميليون ليتر بنزين مصرف ميشود يعني شش برابر متوسط جهاني و ١١ برابر هر شهروند در تركيه. همين مصرف سوختهاي فسيلي خودش يكي از منابع انتشار گازهاي گلخانهاي است. اگر اتحاديه اروپا تقبل كند تكنولوژي لازم در زمينه توليد ارزانقيمت دوچرخههاي برقي را در اختيار ايران قرار دهد به شكل خيلي محسوسي ما ميتوانيم در كاهش سوختهاي فسيلي گام بزرگيبرداريم. يعني در واقع حركت اتحاديه اروپا اگر به طور ملموس بر زندگي ايرانيان اثر مثبت بگذارد ميتواند به بهبود روابط ميان ملتها و دولتها هم بينجامد. محيطزيست يك فرصت براي همه ما است كه هم در راستاي اقتصاد مقاومتي حركت كنيم و هم در راستاي تامين منافع ملي. بايد اين فرصتها خوب شناخته و درك شوند تا نتيجه بخش باشند. يعني همين عدد ناچيز هشت ميليون يورو بايد به شكلي هزينه شود كه اثربخشي آن لمس شود. نبايد اين پولها صرف خريد ملزومات اداري و هزينههاي جانبي سازمانهاي دولتي شود. مثلا شايد بتوان با همين پول به گسترش استفاده از دوچرخه در شهرهايي مانند تهران و اصفهان و تبريز كمك كرد. اما به هر حال اين بودجه در هر بخشي كه هزينه ميشود بايد گزارش شفاف آن هم در اختيار افكار عمومي قرار گيرد. با اطمينان از انجام فعاليتهاي اثربخش ميتوانيم اميد داشته باشيم كه اتحاديه اروپا هم از طرحهاي ما در زمينه كاهش مصرف سوختهاي فسيلي، تغيير سبك زندگي و در نهايت بهبود شاخصهاي زيستمحيطي به طور جديتري حمايت كند.
محمد درويش
اعتماد