یک استاد دانشگاه با بیان این که با جهش قیمت مسکن طی همین ۵ ، ۶ ماه اخیر می توان انتظار داشت که جمعیت دچار فقر مطلق نسبت به سال قبل بیشتر شده باشد گفت، در صورتی که درست سیاستگذاری نشود، دست کم ۴ میلیون نفر دیگر به جمعیت زیر خط فقر مطلق کشیده می شوند. رضا امیدی، مدرس دانشگاه و پژوهشگر حوزۀ سیاست گذاری اجتماعی، در گفت وگو با ایسنا، ضمن توضیح دربارۀ چالش های اقتصادی اجتماعی امروز ایران اظهار کرد: براساس داده های پژوهشی در دوران بی ثباتی اقتصادی مانند جهش های قیمتی اخیر در بخش مسکن و ارز و … طبقات پایین و لایه های پایین طبقۀ متوسط بیشترین خسارت ها را متحمل می شوند. به عبارتی هزینۀ چنین تکانه هایی به دوش طبقات کم برخوردارتر تحمیل می شود. وی ادامه داد: بررسی داده های آماری نشان می دهد که فاصلۀ هزینه ای تقریبا ۵ صدک میانی جمعیت کم است و این بخش وضعیت مسطحی دارد. اما ۵ درصد بالای جمعیت شکاف بسیاری زیادی با سایر گروه های اجتماعی دارند و در بالا شکاف بسیار زیادی وجود دارد. این مدرس دانشگاه با بیان اینکه بیش از ۸۰ درصد تسهیلات بانکی طی ۳۰ سال اخیر به ۲ دهک ثروتمند جامعه رسیده است اظهار کرد: همچنین ۳۰۰ خانوار از خانوارهای ثروتمند جامعه طی ۳۵ سال اخیر هیچ مالیاتی نپرداخته اند. در ماه های اخیر گزارشی از یکی از بانک ها منتشر شد که بر اساس آن ۲۰ نفر حدود ۷۰۰۰ میلیارد تومان به این بانک بدهی دارند. حجم فرار مالیاتی در دهک های پردرآمد بیش از ۴۵ هزار میلیارد تومان در سال برآورد می شود. یک علت این فرار مالیاتی به خاطر وجود راه هایی برای فرار در خود نظام سیاستگذاری است که چه بسا طی انواعی از فرآیندها در نظام مالیات گیری تعبیه شده است؛ انواع معافیت ها، گسترش روزافزون مناطق آزاد، و … در سال گذشته بیش از ۲۸۰ هزار میلیارد تومان سود بانکی به سپرده های بانکی اختصاص یافته است. طبیعتاً طبقات پایین و متوسط سهم بسیار ناچیزی از رانتی به این بزرگی دارند. او همچنین در مورد منافع حاصل از برجام هم اظهار کرد: هر چند برجام اقدامی ملی بود که موجب گشایشی عمومی شد، اما برخی مطالعات نشان می دهد که حتی منافع حاصل از برجام هم بیشتر به نفع طبقات بالای ساکن در کلان شهرها بود و طبقات کم برخوردار و ساکنان شهرهای کوچک و روستاییان کمترین نفع را از آن داشته اند. این استاد دانشگاه با اشاره به سابقه دور قبلی تحریم ها بیان کرد: بر اساس برآوردها در دور اول تحریم ها طی سال های ۱۳۹۱-۱۳۹۰ بیش از ۴ میلیون نفر به جمعیت زیر خط فقر مطلق اضافه شده است که طبیعتاً اینها لایه های پایین طبقات متوسط بوده اند که نتوانسته اند وضعیت خودشان را در تکانه های ناشی از تحریم حفظ کنند. الان هم پیش بینی می شود که با شرط ثابت بودن سایر عوامل، در صورت اعمال دوبارۀ تحریم ها و درصورتی که نظام سیاسی سیاستگذاری درستی برای حمایت از جامعه نداشته باشد، دست کم ۴ میلیون نفر دیگر به جمعیت زیر خط فقر مطلق اضافه می شود. این در حالی است که با جهش قیمت مسکن طی همین ۵ ،۶ ماه اخیر می توان انتظار داشت که جمعیت دچار فقر مطلق نسبت به سال قبل بیشتر شده باشد. وی همچنین به نابرابری ها در ایران هم اشاره کرد و گفت: بر اساس اطلاعات مرکز آمار نابرابری کل در ایران بین ثروتمندترین دهک و فقیرترین دهک حدوداً ۱۱ به یک است. این شکاف در حوزۀ خوراکی ۵ به یک است اما در حوزه های اجتماعی نظیر بهداشت و درمان و آموزش به ترتیب ۲ برابر و ۶۰ برابر است. در واقع هر چه به سمت حوزه های اجتماعی و عمومی تر می رویم، جایی که دولت بر اساس قانون اساسی مکلف به تامین کامل آنها است، شکاف بیشتر می شود. چرا که سیاست گذاری های دولت طی سه دهۀ اخیر آموزش و بهداشت را طبقاتی کرده است. این در حالی است که دولت ها باید دسرسی به آموزش و سلامت با کیفیت یکسان را برای تمام طبقات اجتماعی تضمین کنند.