جنبش سیاسی و اجتماعی بولیواری که ابتدا تحت رهبری هوگو چاوز، رئیسجمهوری سابق ونزوئلا، بود و از سال ١٩٩٩ تاکنون قدرت سیاسی را به عهده داشته، دیرزمانی است مورد هجوم ایالاتمتحده بوده است؛ ایالات متحده از کودتای نظامی ناکام سال ٢٠٠٢ و نزاع های خیابانی خشونتبار حمایت کرده است. پولهای آمریکا به مخالفان سیاسی سرازیر شده و رهبران سیاسی ونزوئلا هم هدف تحریمهای اقتصادی ایالاتمتحده قرار گرفتهاند. حالا ایالاتمتحده به دنبال مسدودکردن فروش نفت ونزوئلا به آمریکاست.
ظاهرا یکی از راههای تغییر دولت ونزوئلا بسته شده است. نیروهای سیاسی وابسته به طبقه تجار ونزوئلا که علیه نیکلاس مادورو، رئیسجمهوری این کشور، بسیج شده بودند، در حال درهم شکستناند. اما نتایج دیگری از تلاشهای آنها حاصل شده است. سالها قحطی و کمبود که نتیجه فعالیت بانکداران و منافع تجاری بوده به چنان آشفتگی و رنجی منجر شده که میتوان گفت آنها به هدفشان، یعنی بیثباتی جدی و خطرناک، رسیدهاند. تورم شدید و دشواریهای واقعی اکثر مردم ونزوئلا شاید کلید مداخلهای نظامی با بهانهای بشردوستانه باشد.
از سفر اول تا هشتم فوریه رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه آمریکا، به مکزیک، کلمبیا، پرو، آرژانتین و جامائیکا، اینطور برمیآید که ایالاتمتحده به دنبال اقداماتی است که بهزودی عملیاتی میشود. او در مسیر خود به این کشورها در آستین، تگزاس، گفت: «رژیم فاسد و ظالم نیکلاس مادورو در ونزوئلا به دنبال رؤیایی فریبانگیز و چشماندازی زهواردر رفته برای منطقه است؛ رؤیایی که همین حالا مردم کشورش را نابود کرده است». تیلرسون سپس افزود: «در تاریخ ونزوئلا و در واقع تاریخ کشورهای دیگر آمریکای لاتین و آمریکای جنوبی، اغلب ارتش است که اوضاع را سروسامان داده است. زمانی که اوضاع بهقدری وخیم میشود که رهبران نظامی متوجه میشوند دیگر نمیتوانند به مردم خدمت کنند، انتقال مسالمتآمیزی را مدیریت میکنند».روز بعد او با اغماض به این نکته اشاره کرد که «اگر مادورو، رئیسجمهوری ونزوئلا، به قانون اساسی ونزوئلا رجوع کند، انتخابات مجلس را مجددا برگزار کند، مجلس مؤسسان غیرقانونی را منحل کند و انتخاباتی آزاد و عادلانه برگزار کند، میتواند بهخوبی و خوشی در قدرت بماند».مارکو روبیو، سناتور فلوریدا، که هیچگاه از مطرحکردن تغییر رژیم در ونزوئلا با مداخله نظامی شرمی نداشته، در توییتی نوشت: «اگر جهان تصمیم بگیرد از مردم ونزوئلا حمایت کند و با سرنگونکردن یک دیکتاتور، دموکراسی را احیا کند، باید از مداخله نظامی در ونزوئلا حمایت کند».
با این حال، وقتی تیلرسون روز ششم فوریه به کلمبیا رسید، به مانعی برخورد کرد؛ نمایندگان دولت ونزوئلا و احزاب مخالف دستراستی که در جمهوری دومینیکن با یکدیگر دیدار کرده بودند، بعد از دو سال مذاکره به توافق رسیده بودند. دو طرف در این توافق خواستار «ممانعت از مداخله خارجی»، تضمینهای انتخاباتی، دفاع مشترک علیه تحریمهای اقتصادی و «پایان نزاع اقتصادی» بودند. مذاکرهکنندگان همچنین درباره تاریخ انتخابات ریاستجمهوری آينده هم به توافق رسیده بودند.
سپس جولیو بروژس، نماینده مخالفان در مذاکره، در بوگاتو تماسی تلفنی از تیلرسون دریافت کرد. به او دستور دادند که توافقنامه را لغو کند.
در تاریخ ١٣ فوریه، گروه لیما -کشورهای آمریکای لاتین و کارائیب که از اهداف نئولیبرال ایالاتمتحده حمایت میکنند- اعلام کردند که نتایج انتخابات ریاستجمهوری ماه آوریل ونزوئلا را نمیپذیرند. نتایج نظرسنجیها گویای برتری
٥٥ درصدی مادورو است.
کورت تید، رئیس فرماندهی جنوب نیروهای مسلح آمریکا، روز هشتم و نهم فوریه با خوان مانوئل سانتوس، رئیسجمهور کلمبیا و مقامات دیگر در بوگوتا دیدار کرد. در این دیدار به احتمال زیاد ونزوئلا محور بحث بود. تید در سال ٢٠١٧ به کمیته نیروهای مسلح مجلس سنای ایالات متحده گفته بود: «بحران رو به رشد ونزوئلا در نهایت ممکن است نیازمند واکنشی منطقهای باشد».
کلمبیا در عمومیکردن بحران انسانی ونزوئلا نقش رهبری ایفا میکند. مقامات این کشور به هزاران نفر از گرسنگان و فقرای ونزوئلایی اشاره میکنند که به شهرهای شرقی کلمبیا آمدهاند. در واقع، بسیاری از آنها کلمبیاییهایی هستند که از ترس جانشان از کلمبیا به ونزوئلا آمده بودند.
در هفتههای اخیر، دولت کلمبیا سههزار نیروی نظامی به مرزهای خود با کلمبیا فرستاده است. شبهنظامیان هم در حال حرکت به آن مناطقاند. در ژانویه، ایالاتمتحده ٤١٥ تفنگدار دريایی به پاناما فرستاد. آنها در قالب برنامه مداخله نظامی بشردوستانه موسوم به «افقهای جدید» تا ژوئن ٢٠١٨ در آنجا میمانند. نیروهای آمریکایی مدت زیادی است که در آروبا، بونیر، و کوراسائو، جزایر تحت کنترل هلند در مرز شمالی ونزوئلا، مستقرند. برزیل سربازان خود را به مرز شمالیاش با ونزوئلا اعزام کرده است. ایالات متحده در کلمبیا نیرو و پایگاه نظامی دارد. سؤال اینجاست که چرا ایالاتمتحده روی ونزوئلا متمرکز شده است؟ نگرانیهای ایالاتمتحده طیف گستردهای دارد اما آمریکا هیچگاه از تشویق قدرتهای منطقهای از سوی ونزوئلا به سوی برنامههای اجتماعی و دفاع از حق حاکمیتشان خشنود نبوده است.
منبع: کانترپانچ
شرق