اختصاصی اندیشه نو: بهگزارش روزنامه معتبر “ایندپندنت”، چاپ لندن، مقامهای مسئول ایرانی اظهار داشتهاند که”اگر دونالد ترامپ کوششهای خود برای تغییر مفاد توافقنامه ۵ بهعلاوه ۱ را ادامه بدهد، جمهوریاسلامی ایران همکاریهای خود در ارتباط با برجام را متوقف خواهد کرد.”
عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه ایران، روز گذشته در لندن هشدار داد که، اگر بانکهای غربی بهدلیل واهمه از تحریمهای آمریکا همچنان از انجام معاملات بانکی با ایران خودداری کنند، ایران ممکن است از قرارداد هستهایاش با قدرتهای بینالمللی (برجام) خارج شود.
دونالد ترامپ تهدید کرده است که تحریمها علیه جمهوریاسلامی را از سر خواهد گرفت، مگر اینکه پنج کشور دیگر که امضاء کنندهٔ این معاهدهاند، با تغییر مفاد توافقنامه برجام و اِعمال محدودیتهایی تازه در ارتباط با دولت ایران موافقت کنند.
انگلیس، فرانسه، آلمان، روسیه و چین (گروه ۵ بهعلاوه ۱)، همگی بر این امر تأکید دارند که ایران به همهٔ مسئولیتهایش در قِبال توافقنامه برجام عمل کرده است، همینطور، آژانس بینالمللی انرژی اتمی که از سوی سازمان ملل مسئولیت نظارت بر اجرای کامل موافقتنامه برجام را بهعهده دارد، چنین امری را تائید کرد است. آقای ترامپ، که تهدید کرده است این توافقنامه را فسخ خواهد کرد، اعلام کرده است در صورتی که ایران یکسری تعهدهای جدید در قِبال توافقنامه را نپذیرد، او در ۱۲ ماه مه امسال مجوز امتناع از اجرای تحریمها علیه ایران را امضا نخواهد کرد. و این، بهمعنای برقراری مجدد تحریمها خواهد بود.
اما عباس عراقچی، معاون وزیر امورخارجه ایران، اظهار داشت: ایالاتمتحده از مدتها قبل از انجام تعهداتی که بر طبق توافقنامه برجام برعهده داشته شروع بهسرپیچی کرده است، و درنتیجهٔ فضای مسمومی که بهدلیل عملکرد ترامپ ایجاد شده این توافقنامه ممکن است از اعتبار ساقط شود. او اشاره کرد که، نگرانی از مجازاتهای مالی آمریکا، به فاصله گرفتن و عدم تمایل تعدادی از بانکها و مؤسسات مالی خارجی به حضور در بازار ایران منجر شده است.
آقای عراقچی گفت: “این توافقنامه در چنین شرایطی نمیتواند ادامه یابد حتی اگر اولتیماتوم آقای ترامپ عملی نشود و مجوز امتناع از اجرای تحریمها نیز تمدید شود… اگر همین سیاست سردرگمی و عدم اطمینان در مورد برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) همچنان ادامه یابد و شرکتها و بانکها با ایران معامله نکنند، ما نمیتوانیم در توافقنامهای که برای ما هیچ منفعتی ندارد باقی بمانیم، و این یک واقعیت است.” عراقچی در ادامه گفت: “در ایران، انتظارات مردم از برجام برآورده نشده است. این مسئله بیشتر ناشی از عدم اطمینان به قطعی بودن تعهد طرفین ما است که از سوی پرزیدنت اوباما بهوجود آمده بود.”
آقای عراقچی که در اندیشکدهٔ مهم “چاتم هاوس” سخن میگفت، در ادامه اظهار داشت: “اگر ما این توافقنامه (برجام) را از دست بدهیم، با یک بحران هستهای مواجه خواهیم شد. برای اروپاییها یا جامعهٔ جهانی، زمانی که ما در مورد حفظ برجام و ادامهٔ آن صحبت میکنیم، این انتخابی بین بازار ایران یا آمریکا نیست، این انتخابی برای همکاری اقتصادی نیست، بلکه انتخابی است بین امنیت و ناامنی.”
براساس این توافقنامه، ایران موظف است فعالیتهای غنیسازی اورانیوم را کاهش دهد، ذخایر اورانیوم غنیشده را از دُور خارج کند و تغییرهایی اساسی در طرح و عمل رآکتور آب سنگین خود بدهد و در اِزای اینها تحریمهای اقتصادی و بانکی فلج کنندهٔ بینالمللی بر ضد کشور متوقف شود. با این حال، دونالد ترامپ اکنون محدودیتهایی دائمی برای غنیسازی اورانیوم و همچنین محدودیت برنامه موشکی تهران را خواستار است.
آقای عراقچی اظهار همچنین گفت: “تعهد ایران به عدم تلاش برای دستیابی به سلاحهای هستهای دائمی است و هیچ محدودهٔ زمانیای در اینباره در توافقنامه وجود ندارد. ولیکن ابدی کردن محدودیتهای مورد نظر دونالد ترامپ بهمعنی نابود کردن توافقنامه است. ما برای ایجاد اعتماد متقابل بین طرفین محدودیتی ۱۰ تا ۱۵ ساله را پذیرفتیم. این بدان معنی نیست که ما برای ابدالدهر به اعتمادسازی باید متعهد باشیم. این اشتباهی بینهایت بزرگ خواهد بود که کسانی بخواهند توافقنامهٔ برجام را با دیگر مسائل مرتبط کنند. با این مسئله بهطورمشخص در هنگام امضای توافقنامهٔ برجام موافقت شد. توافقنامهٔ هستهای در مورد امنیت است، مسائل دیگر باید بهطور جداگانه رسیدگی شوند.”
این مطلب ترجمه مقاله منتشر شده در روزنامه ایندپندنت می باشد.
برگردان: آناهیتا کیهان، «اندیشه نو»
*** باز انتشار این مطلب به شرط ذکر منبع آن، اندیشه نو، بلامانع است.