مازیار بهرامی
نامه مفصل مهدی کروبی به رهبر جمهوری اسلامی با موجی از واکنش‌ها روبه‌رو شد. برخی اصلاح‌طلبان انتشار این نامه را کاری شجاعانه ارزیابی کردند و طیفی دیگر در همین جناح سیاسی نیز آن را اقدامی «بی‌موقع» تلقی کردند.
از سوی دیگر نیز اقتدارگرایان که چند وقتی بود در مورد موضوع «حصر» سکوت کرده بودند دوباره زبان به سخن گشودند.احمد خاتمی در نماز جمعه دیروز تهران، خواستار اعدام محصوران شد و غلام‌حسین محسنی اژه‌ای،سخن‌گوی قوه قضائیه، با تکیه بر آن‌چه مصوبه شورای عالی امنیت ملی خواند از تداوم حصر تا تصمیم جدید این نهاد خبرداد.
نامه انتقادی مهدی کروبی به خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی از سوی مخالفان نظام جمهوری اسلامی نیز با انتقادهایی همراه شد. این طیف معتقد بودند اگر چه رئیس محصور مجلس ششم به بیشتر عوامل حاکمیت استبداد در دوران رهبر فعلی اشاره کرده امّا از اهمیت و تاثیر رویدادهای دهه ۶۰ یعنی اعدام گسترده مخالفان و حذف آنان از عرصه قدرت در دوره بنیان‌گذار جمهوری اسلامی غافل شده است.
تقی کروبی، فرزند مهدی کروبی وعده داده که در پاسخ به این انتقادها مطلبی خواهد نوشت. او اما این سئوال را مطرح کرده که «آیا از میان رهبران محصور پیش و پس از انقلاب کسى را سراغ دارید که در دوران حصر مکاتبه اى با هرم اصلى قدرت، نه از باب تخفیف یا گله، بلکه از جایگاه نقد و پرسشگرى داشته باشد».
عده‌ای اشاره نکردن صریح کروبی به تحولات حیاتی دهه ۶۰ را ناشی از علاقه او به آیت‌الله خمینی و دسته‌ای دیگر نیز دلیل آن را اصلاح‌طلب بودن و اصلاح‌طلب ماندن رئیس بنیاد شهید دوران آیت الله خمینی می‌دانند.
در این مورد نظر اردشیر امیر ارجمند، فعال سیاسی و مشاور میرحسین موسوی دیگر رهبر محصور جنبش سبز را پرسیدیم.
شنیده شده نامه سرگشاده آقای کروبی به رهبر جمهوری اسلامی در واکنش به مشاجره در مجلس خبرگان رهبری بر سر جانشینی مجتبی خامنه‌ای به جای پدر نوشته شده است. برخی می‌گویند در واقع این نامه به نوعی ابراز نگرانی آقای کروبی از سناریوی رهبر شدن مجتبی خامنه‌ای است. شما اطلاعی در این مورد دارید؟
نه من هیچ اطلاعی در این مورد ندارم.
یکی از نقدهایی که به نامه آقای کروبی مطرح شده این است که چرا ایشان مبنای تاریخی نقد عمل‌کرد جمهوری اسلامی را شروع رهبری آقای خامنه‌ای تعیین کرده و انتقادی نسبت به دوران رهبری آیت‌الله خمینی در دهه شصت مطرح نکرده است. نظر شما چیست؟
به نظر من نامه آقای کروبی یک هدف داشته و آن نقد کارنامه آقای خامنه‌ای به عنوان فردی است که در حال حاضر مسئولیت رهبری جمهوری اسلامی را دارد. اختیارات فراون و بی‌حصری دارد و باید پاسخ‌گوی آن باشد.
با توجه به شرایط حاضر آقای کروبی تلاش کرده آیت‌الله خامنه ای را متوجه مسئولیت خود در ایجاد و استمرار این مشکلات کرده و ضرورت اتخاذ تدابیر لازم برای برون‌رفت از اوضاع فعلی را با صراحت مطرح کند.
به نظر شما بهتر نبود که آقای کروبی به بحران‌های دهه شصت و مثلاً اعدام‌های این دهه و در کل دوران رهبری آقای خمینی هم اشاره می‌کردند؟
اینکه آقای کروبی به این دوره اشاره نکرده به معنای این نیست که مشکلات آن سال‌ها را نفی کرده است. به نظرم هدف این نامه همان‌طور که گفتم مسائل امروز حاکمیت ، جامعه و مردم است. آقای کروبی از آقای خامنه‌ای خواسته در برابر این مسائل پاسخ‌گو باشد.
این کار آقای کروبی بسیار شجاعانه بود. این نامه یک سند تاریخی با چارچوبی مشخص است که می‌تواند برای وضعیت فعلی کشور و آینده راهگشا باشد.
غلام‌حسین محسنی اژه‌ای سخن‌گوی قوه قضائیه در آخرین اظهارات، باز هم بر تصمیم شورای عالی امنیت ملی در مورد حصر تاکید کرده است. فکر می‌کنید با چنین اظهاراتی می‌شود به رفع حصر امیدوار بود؟
آقای اژه‌ای باید مستند ادعای خود درباره تصمیم شورای عالی امنیت ملی را منتشر کند. باید دقیقاً بگوید که این تصمیم در چه زمانی و برای چه مدتی گرفته شده است. بدون مستند حقوقی نمی‌شود یک ادعا را مدام تکرار کرد.
درباره موضع‌گیری احمد خاتمی در نماز جمعه تهران که باز هم خواستار اعدام محصوران شده است نظر شما چیست؟ آیا این موضع‌گیری را با نامه آقای کروبی مرتبط می‌دانید؟
آقای احمد خاتمی و امثال او گروهی هستند که در کمال امنیت و رفاه حرف‌هایی را می زنند و اعمالی را انجام می‌دهند که خسارت‌های سنگینی را متوجه کشور و مردم می‌کند . اما از مصونیّت کامل برخوردار هستند و مسئولیت تبعات بعدی آن را نیز نمی‌پذیرند و جامعه است که باید آثار این دست موضع گیری‌ها را متحمل شود.
به جز مقامات حکومت این نامه چه تاثیری در جامعه خواهد گذاشت؟
با توجه به اینکه آقای کروبی دراین نامه روند طی شده در حکومت از سال ۷۰ به بعد را واقع‌بینانه تشریح کرده است،این نامه می‌تواند تاثیری مثبت در ضمیر جامعه داشته باشد.
آقای خامنه‌ای ادعا می‌کنند که پذیرای نقد هستند. اگر چنین است لازم است دستور دهند تا منع انتشار این نامه که نقدی متین اما شفاف و صریح و بدون لکنت به رسم خیرخواهان صدیق و شجاع است، رفع شود. صدا و سیما آن را انعکاس دهد و آقای خامنه‌ای هم به رسم حکمرانان مسئولیت‌پذیر، که خود را خادم مردم می‌دانند نه ارباب آن‌ها، با صراحت و تواضع به آن پاسخ دهد، تا بدین ترتیب به بسیاری از سوالاتی که در دهن مردم است پاسخ داد شود. درست از نادرست تشخیص داده شود و شاید راهی برای برون رفت از خیل بحران‌های مستمر فراهم شود. واین اتفاق آغازی برای باز شدن دریچه گفت‌وگوی سازنده باشد.