تحولات سوریه بعد از شکست گروه دولت اسلامی «داعش» در این کشور و عراق که تقریبا تمام حوزه سرزمینی خلافت خودخوانده را از دست دادند، وارد مرحله جدیدی شده است که از قبل کارشناسان و تحلیلگران مستقل آن را پیش‌بینی کرده بودند. در شرایطی که داعش حوزه حاکمیت سرزمینی خود را در عراق و سوریه حفظ کرده بود و شهرهای «موصل» در عراق و «رقه» در سوریه را به‌عنوان نماد حاکمیتی خود در دست داشت، یک اجماع بین‌الملل در کنار تلاش و مبارزه دولت‌های مرکزی این دو کشور، حضور خود را در منازعات جاری تحت عنوان «مبارزه با تروریسم» توجیه می‌کرد.
هرچند که در عراق بعد از شکست داعش ائتلاف به رهبری آمریکا به‌دلیل ارتباط حسنه خود با دولت بغداد، حتی در زمان اقدام رهبران اقلیم خودمختار کردستان برای برگزاری همه‌پرسی استقلال در مجموع جانب بغداد را گرفت و کردهای متوهم حاکم بر اربیل را تنها گذاشت، اما وضعیت در سوریه کاملا در مسیر متفاوتی رقم می‌خورد. از سال ٢٠١١ که بحران سوریه آغاز شد، واشنگتن به‌همراه متحدان اروپایی و منطقه خود، قاطعانه در تشدید این بحران و اراده برای سرنگونی دولت «بشار اسد» نقشی محوری داشت و هرگز نیز آن را کتمان نمی‌کرد. با ورود روسیه به متن بحران سوریه و حمایت تمام‌قد سیاسی و نظامی از دولت قانونی دمشق، به‌همراهی دیگر متحدان اسد، از جمله ایران و شبه‌نظامیان حزب‌الله، وضعیت سیاسی و میدانی جنگ دچار تغییری اساسی شد. به تازگی آمریکا درصدد پیاده‌سازی یک «سناریو» جدید برای سوریه است. ارسال ایمیل «دفتر روابط‌عمومی ائتلاف به رهبری آمریکا» در روز یکشنبه (١٤ ژانویه) به خبرگزاری «رویترز»، رسما جزئیات تشکیل یک نیروی مستقل و تحت حمایت و اداره ائتلاف را برای مرزبانی شمال سوریه اعلان کرده است.
هرچند این پروژه جدید نیست و از مدت‌ها قبل آمریکا روی آن کار کرده هم‌اکنون با اعلان رسمی این موضوع از طرف ائتلاف آمریکایی، دیگر جای هیچ تردیدی وجود ندارد و مشخص شده است که واشنگتن به‌خلاف «حقوق بین‌الملل» و در نقض «حق حاکمیت ملی» یک کشور مستقل به‌دنبال اهداف نامشروع خود است. اعتراض روسیه به‌عنوان متحد بین‌المللی دولت سوریه به‌دلیل نقض حاکمیت ملی و تهدید تمامیت ارضی این کشور، در کنار هشدار «رجب طیب اردوغان»، رئیس‌جمهوری ترکیه، به‌‌بهانه تقویت تروریست‌هایی که امنیت داخلی آن را تهدید می‌کنند، دوباره بحران سوریه به صدر خبرهای بین‌المللی آمده است.
در همان روز یکشنبه، مقامات ارشد روسیه این اقدام را دخالتی آشکار در امور داخلی یک کشور مستقل قلمداد کردند که می‌تواند با هدف سرنگونی «بشار اسد» یا حداقل فراهم‌کردن زمینه تجزیه این کشور سازماندهی شده باشد و به‌شدت نسبت به آن عکس‌العمل نشان داده‌اند. از طرف دیگر آقای اردوغان نیز در چند اظهارنظر، از جمله در جمع هواداران حزب «عدالت و توسعه» در شهر «توقات»، ضمن محکوم‌کردن این تلاش، هشدار داد که در چند روز آینده ارتش این کشور برای سرکوب نیروهای «یگان‌های مدافع خلق» در عفرین دست به اقدامات نظامی خواهد زد. اردوغان در سخنرانی خود می‌گوید: «در روزهای آتی ارتش ترکیه عملیات موسوم به سپر دفاعی فرات را به شمال سوریه که زیر کنترل شبه‌نظامیان کردی است، آغاز کرده و این نیروها در عفرین یا باید تسلیم شوند یا نابود خواهند شد».
در شرایط کنونی، با توجه به احساس خطری که دولت دمشق و روسیه از وضعیت جدید می‌کنند و عزم اردوغان برای حمله به این نیروها -که به تجربه ثابت شده است معمولا تهدیدات خود را وقتی انجام می‌دهد که یکی از اضلاع بحران هم به او چراغ سبز نشان دهد- به نظر می‌رسد در روزهای آینده سوریه شاهد منازعات سیاسی و حتی جنگی جدید خواهد بود. اعتماد بیش از حد یگان‌های مدافع خلق و اصولا کردها به آمریکا برای مشارکت در ماجراجویی‌های واشنگتن، همان‌گونه که در تجربه همه‌پرسی اقلیم کردستان دیده شد، می‌تواند آنان را به بزرگ‌ترین قربانی این سناریو تبدیل کند. از آنجا که ترکیه دومین قدرت نظامی پیمان ناتو است، طبق معاهدات درونی این پیمان چنانچه درگیر جنگ شود بقیه اعضا نیز در صورت توجیه، موظف به حمایت از آن خواهند بود و حتی اگر خود شروع‌کننده هم باشد، حداقل هیچ‌یک از اعضای پیمان حق برخورد نظامی با آن را نخواهند داشت. در چنین وضعیتی که احتمالا دمشق و مسکو چراغ سبز نشان می‌دهند، اگر ترکیه تهدید خود را عملیاتی کند، بسیار بعید است که واشنگتن در حمایت از نیروهای کردی در مقابل ارتش ترکیه قرار بگیرد.
متأسفانه نیروهای کرد به همان اندازه که رزمندگان توانمندی هستند، همیشه نشان داده‌اند که سیاست‌مداران ساده لوح و متوهمی هستند که در فرجام تحولات و جنگ‌ها، قربانی رویاهای دست‌نیافتنی خود می‌شوند. این ارتش ٣٠هزار نفری در صورتی که هیچ حمایتی را از طریق جنوب تحت حاکمیت دولت قانونی دمشق ندارند، چنانچه از شمال نیز تحت تهاجم ارتش ترکیه قرار گیرند، در منگنه دو نیروی بسیار برتر بدون هیچ تردیدی خرد خواهند شد. آنچه آینده این نبرد و طرح آمریکایی را مشخص می‌کند، رایزنی‌های روزهای آینده بین «ولادیمیر پوتین»، رئیس‌جمهوری روسیه و همتای ترک اوست و اشتباه محاسبه کردها بر حمایت آمریکا جز ناکامی، نقش تعیین‌کننده‌ای در معادلات پیش‌رو نخواهد داشت.