آمارها نشان می‌دهد میزان ابتلا به ایدز در میان زنان تا 10 برابر افزایش یافته است و این عمق ماجرا را میرساند. به تبع آن در سال‌های آتی نیز با رقم بزرگی مواجه خواهیم شد.
آرمان- نگین باقری: ایدز که تا چندی پیش بیماری مهلک به حساب می‌آمد و افراد بیشماری را می‌کشت، اکنون با پیشرفت علم پزشکی قابل کنترل است. از سوی دیگر، باید گفت که اکنون تماس جنسی محافظت نشده به عنوان راه اصلی انتقال ویروس ایدز مطرح شده که آن هم ناشی از ناآگاهی است. این در حالی است که بیماران ایدز همچنان با انگ‌های اجتماعی دست و پنجه نرم می‌کنند، چرا که جامعه همچنان آنها را مجرم و منحرف می‌پندارد؛ قربانیانی که با غفلت و ندانم کاری ناخواسته خود را گرفتار کردند. بنابراین باید جای مواخذه دنبال راهکاری باشیم تا آنها را به زندگی عادی بازگردانیم. مینو محرز، رئیس مرکز تحقیقات ایدز ایران درباره وضعیت بیماری ایدز در ایران در گفت‌و‌گو با «آرمان» می‌گوید: آمارها نشان می‌دهد که میزان ابتلا به ایدز در میان زنان تا ۱۰ برابر افزایش یافته است و این عمق ماجرا را میرساند. به تبع آن در سال‌های آتی نیز با رقم بزرگی مواجه خواهیم شد. از سوی دیگر، تاکنون ۳۶هزار نفر از مبتلایان به ایدز شناسایی شده اند و باید گفت که رقم ابتلا به ایدز بر اساس تخمین‌ها بیشتر از اینهاست.
وضعیت ایدز را در کشور چگونه ارزیابی می‌کنید؟ آمارهای پیدا و پنهان ایدز چگونه است؟
در گذشته تزریق مواد مخدر یکی از راه‌های اصلی انتقال ویروس ایدز بود و به طبع مردان بیشتراز زنان گرفتار بیماری ایدز می‌شدند، اما اکنون وضعیت تغییر کرده است و شاهد هستیم که آمار زنان مبتلا به بیماری ایدز رشد قابل ملاحظه‌ای داشته است، به گونه‌ای که انتقال ویروس ایدز از راه تماس جنسی مورد توجه قرار گرفته است. آمارها نشان می‌دهد میزان ابتلا به ایدز در میان زنان تا 10 برابر افزایش یافته است و این عمق ماجرا را میرساند. به تبع آن در سال‌های آتی نیز با رقم بزرگی مواجه خواهیم شد. از سوی دیگر، تاکنون 36هزار نفر از مبتلایان به ایدز شناسایی شده‌اند و باید گفت که رقم ابتلا به ایدز بر اساس تخمین‌ها بیشتر از اینهاست. بنابراین باید افرادی که رفتارهای پر خطر داشته اند خود را معرفی کنند تا بتوانیم آمار دقیق‌تری را ارائه دهیم، چون نمی‌توانیم به در خانه مردم برویم و آنها را مجبور به آزمایش دادن کنیم.
کودکان کار و خیابان چگونه در معرض ایدز قرار می‌گیریند و شما میزان انتقال ویروس ایدز را از این طریق چگونه ارزیابی می‌کنید؟
در ابتدا باید بگویم که اصلا نباید کودک کار و خیابان داشته باشیم، اما با توجه به شرایط موجود کودکان کار و خیابان نیز در معرض خطر ابتلا به ایدز قرار دارند. بنابراین باید این کودکان را ساماندهی کنیم، در غیر این صورت کودکان کار در معرض اعتیاد و تجاوز جنسی قرار دارند و این مساله موجب مبتلا شدن آنها به بیماری ایدز می‌شود. کودکانی هستند که اغلب یا والدینشان معتاد است یا توسط هنجارشکنان به خرید و فروش مواد مخدر می‌پردازند و در این میان خودشان هم مصرف‌کننده می‌شوند. از این رو انتهای این مسیر تزریق مواد مخدر و ابتلا به ایدز است. باید روی معضل ساماندهی کودکان کار و خیابان تاکید کنیم تا با کودکان مبتلابه ایدز مواجه نشویم. این در حالی است که متاسفانه تعداد کودکان کار و خیابان کم نیست و هر لحظه امکان دارد که با بحران ایدز در این کودکان رو به رو شویم.
برخی افراد هنوز نمی‌دانند که در زمره مبتلایان به ایدز هستند، علت را شما در چه می‌دانید؟
ناآگاهی، عدم اطلاع‌رسانی، ترس از انگ‌های اجتماعی و عدم مراجعه برای دادن آزمایش ایدز موجب می‌شود برخی حتی ندانند که به بیماری ایدز مبتلا هستند. با وجود این، باید روی مسائل آموزشی تاکید کنیم تا میزان خودمراقبتی در افراد افزایش یابد. تنها از این طریق است که می‌توان مردم را در مقابل بیماری ایدز ایمن کرد. این در حالی است که معمولا فرد مبتلا به بیماری ایدز از روی ناآگاهی حتی نمی‌داند که به بیماری ایدز مبتلا شده است. بنابراین برای مقابله با این اتفاق اطلاع‌رسانی حرف اول را می‌زند.
درصورت اهدای خون در سازمان انتقال خون ايران، آيا آزمايش HIV روی آن انجام می‌گيرد؟
بله. این اتفاق رخ می‌دهد و نتیجه آن کاملا قابل استناد است. به عبارت دیگر سازمان انتقال خون قبل از اعلام نتیجه چندین بار ویروس ایدز را رصد می‌کند و پس از اطمینان آن نتیجه را به مراجعه‌کننده اعلام می‌کند.
برخی شهروندان هنوز فکر می‌کند که به راحتی در مراودات اجتماعی با مبتلایان ایدز دچار بیماری ایدز می‌شود، برای رفع چنین برداشتی چه باید کرد؟
ویروس ایدز به راحتی انتقال نمی‌یابد، حتی می‌توان بیماران ایدز را به آغوش کشید، با آنها دست داد و روبوسی کرد. از سوی دیگر، می‌توان در ظرف غذا یا نوشیدنی مشترک با بیماران ایدز شریک شد. همچنین گزش پشه و سایر حشرات نیز ویروس ایدز را انتقال نمی‌دهند. جای تاسف دارد که آن‌قدر آموزش‌ها در این زمینه کم است که برخی از بیماران ایدز فاصله می‌گیرند. باید رسانه‌ها و آموزش و پرورش دست به کار شوند و بیش از پیش چگونگی انتقال ویروس ایدز به بدن انسان را آموزش دهند. ما همچنان با خلأ آموزشی در میان جوانان رو به رو هستیم. این مساله ما را با دو رویکرد مواجه می‌کند. از طرفی نمی‌توانیم از بروز ایدز پیشگیری کنیم و از طرف دیگر باعث به انزوا کشیدن بیماران ایدز می‌شویم، چرا که افکار عمومی فکر می‌کند به آسانی ویروس ایدز به آنها منتقل می‌شود.
بیماران ایدز قربانی هستند و نباید از حقوق شهروندی محروم شوند. این در حالی است که هنوز به آنها انگ زده می‌شود و به راحتی کارفرمایان آنها را استخدام نمی‌کنند. در این باره دیدگاه شما چگونه است؟
نباید بیماران ایدز را از کار اخراج کرد. متاسفانه بیماران بیشتر از تحمل درد ناشی از بیماری با انواع نگاه‌ها رو به رو هستند. نگاه‌هایی که آنها را منحرف و مجرم می‌داند، در حالی که به این گونه نیست. بیماری ایدز ممکن است برای هر فردی اتفاق بیفتد و علت آن ناآگاهی است. از ایدز یک تابو ساخته اند، در حالی که باید در ابتدا با دادن آموزش و آگاهی موجب پیشگیری از انتقال ویروس ایدز شویم، چرا که همیشه پیشگیری بهتر از درمان است. پس به جای برچسب زدن به بیماران ایدز باید دنبال راهکار باشیم تا تعداد مبتلایان افزایش پیدا نکند. از سوی دیگر، مبتلایان به ایدز هم جزو شهروندان یک جامعه محسوب می‌شوند و باید به آنها به چشم یک بیمار نگاه کنیم.
رواج روانگردان‌ها، چه نقشی در شیوع عمومی بیماری ایدز دارند؟
با رواج روانگردان‌ها در میان جوانان با خطر افزایش مبتلایان به ایدز رو‌به‌رو هستیم، چون وقتی فردی مصرف‌کننده است، در حال خود نیست و ممکن است که رفتار پرخطر جنسی داشته باشد و از این طریق ویروس ایدز به او انتقال یابد. تازه این پایان ماجرا نیست و اگر این شخص دوباره وارد رابطه جنسی محافظت نشده با فرد دیگری شود، بیماری ایدز را منتقل می‌کند. بنابراین هرچه مصرف روانگردان‌ها در میان جوانان زیاد شود، به تبع آن با افزایش آمار مبتلا به ایدز مواجه هستیم، چرا که اعتیاد و ایدز ارتباط مستقیمی با هم دارند.