- - https://andisheh-nou.org -

علل حادثه‌ای مثل «انفجار پالایشگاه آبادان» صرفا گرمای هوا نیست/ اولویت اصلی حفظ جان انسان‌هاست حتی اگر تولید بخوابد

غلامحسین عشقی می‌گوید: هنگام تعمیرات در واحدهای پالایشگاهها بایستی حتما ریشه انفجار و حریق حذف شود، چرا که اولویت اصلی در ایمنی، حفظ جان انسانهاست، حتی اگر خطوط تولید کامل بخوابد.

غلامحسین عشقی (کارشناس ارشد ایمنی و مدیر HSE پالایشگاه ستاره خلیج فارس) در ارتباط با وقوع حادثه انفجار [1] در پالایشگاه آبادان و مصدومیت شش کارگر گفت: در ارتباط با حادثه انفجار پالایشگاه آبادان از آنجایی که هنوز اطلاعات کارشناسی در ارتباط با علت حادثه منتشر نشده، نمی‌توان به طور قطعی ابراز نظر کرد؛ ولی بایستی یک مساله را با دقت در نظر گرفت و آن این که در واحدهای پرخطر مانند پالایشگاه‌ها، اولویت اصلی باید ایمنی و حفظ جان کارگران باشد.

وی افزود: اگر قرار باشد جان کارگر به خطر بیفتد، حتی به قیمت خوابیدن تولید هم که شده باید عملیات تعمیرات را متوقف کرد؛ اما متاسفانه در برخی واحدهای پالایشگاهی و نفتی کشور این اولویت‌گذاری وجود ندارد؛ یعنی اولویت اصلی برایشان حفظ تولید است، حتی اگر این حفظ تولید، ریسک خطر جانی هم داشته باشد.

عشقی در ادامه به تشریح روند فعالیت‌های تعمیراتی در پالایشگاهها پرداخت و گفت: در حالت کلی، فعالیت‌های تعمیراتی در پالایشگاه‌ها بر دو دسته‌ است: یا برنامه‌ریزی‌شده است و یا ناگهانی و دفعتی و بنابراین، غیربرنامه‌ریزی‌شده است.

وی در ادامه گفت: در تعمیراتِ برنامه‌ریزی‌شده، واحد مورد نظر از سرویس خارج  و پس از آن، تعمیرات انجام می‌شود؛ در این نوع تعمیرات، شرایط ایمنی به صورت کامل برقرار است؛ چرا که همه اصول و ضوابط قبل از این که کارگران دست به کار شوند، رعایت شده است.

مدیر HSE پالایشگاه ستاره خلیج فارس در ادامه گفت: اما یک وقتی تعمیراتی پیش می آید که ناگهانی است و برایش برنامه‌ریزی انجام نشده؛ مثلا پمپ یا تجهیزات دیگر دچار نشتی می‌شود که به اصطلاح به آن failure می‌گویند؛ در این شرایط چون معمولا فشار برای ادامه کار در پالایشگاه‌ها زیاد است و خوابیدن تولید در مواردی مصداق بحران و اخلال است، بایستی هرچه سریعتر تعمیرات انجام شود و نمی‌شود گفت الان اوج گرماست و بگذاریم مثلا شب انجام دهیم.

عشقی با بیان این که اگر عملیات تعمیرات در پالایشگاه آبادان در اوج گرمای تابستان ودر ساعت 3 بعدازظهر انجام شده، می‌تواند همین تعمیرات در گرمای شدید، حادثه ساز باشد، اما علت فقط همین گرما و حرارت نیست؛ افزود: البته کاملا درست است که یکی از پیشنهادات منطقی، همین به تعویق انداختن تعمیرات پرخطر به ساعت‌های خنک‌تر شبانه‌روز است اما در اکثر موارد، دلیل انفجار، صرفا گرمای هوا نیست.

این کارشناس ارشد ایمنی از حذف ریشه حریق به عنوان یک الزام در شرایطی که تعمیرات یک اجبار است، یاد کرد و گفت: وقتی قرار است کار تعمیرات حتما انجام شود و اگر اولویت ما هم حفظ جان انسان‌هاست،  باید سه عملیاتِ ایمن‌سازی از قرار ایزوله سازی، تخلیه و خنثی‌سازی به دقت انجام شود.

وی ادامه داد: بعد از انجام این عملیات باید تست نشتی گاز توسط دستگاههای مخصوص انجام شود و در نهایت این که عملیات تعمیرات بایستی در حضور نیروهای آتش‌نشانی انجام شود.

عشقی در پایان باز هم بر لزوم رعایت اصول ایمنی در هر شرایطی حتی در شرایط بسیار بحرانی تاکید کرد و گفت: بایستی سیستم اولویت گذاری علی‌الخصوص در محیط‌های پرخطر مثل صنایع نفت و گاز و پالایشگاه‌ها که هرلحظه احتمال انفجار می‌رود،  تغییر کند و به جای حفظ تولید، حفظ جان انسانها در صدر جدول برنامه‌ریزی‌ها قرار بگیرد.