آمار بیسوادی که در سال ۸۵ چهار میلیون و ۱۵۰ هزار نفر اعلام شده بود، نشان می‌دهد که تعداد بی‌سوادانی که در این پنج سال تحت پوشش آموزشهای سوادآموزی قرار گرفته‌اند، چیزی حدود سیصد هزار نفر بوده است. این در حالی است که طبق آمار سازمان نهضت سوادآموزی در این فاصله پنج ساله حدود دو میلیون نفر تحت پوشش قرار گرفته‌اند….
ابتکار-رئیس نهضت سوادآموزی، آمار افراد بی سواد کشور در رده سنی ۱۰ تا ۴۹ سال را حدود ۱۰ میلیون نفر اعلام کرد. علی باقرزاده با اشاره به مصوبه جدید دولت در خصوص با سواد شدن افراد بی سواد، گفت: دولت با درک ضرورت سوادآموزی، محدودیت‌هایی را برای بی سوادان گروه سنی ۱۰ تا ۴۹ سال تصویب کرده است که از ابتدای سال ۹۵ اجرایی می‌شود.وی، عدم صدور و تمدید گواهینامه رانندگی، منع تمدید و صدور پروانه کسب و لغو پرداخت مستمری به افراد بی سواد تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی را از مهمترین محدودیت ها عنوان کرد.باقرزاده افزود: علاوه بر این موارد افراد بی سواد فقط تا پایان امسال امکان سواد آموزی به صورت رایگان را خواهند داشت و از ابتدای سال ۹۵ برای سواد دار شدن باید هزینه‌های آن را بپردازند.رئیس نهضت سواد آموزی، سیاست های تشویقی سواد آموزی در سال جاری را تشریح کرد و افزود: پرداخت ۷۰۰ هزار تومان پاداش به هر فردی که به یک بی سواد سواد بیاموزد، رایگان بودن لوازم التحریر و کتاب و پرداخت ۱۰ درصد هزینه ایاب و ذهاب بی سوادان از جمله این سیاست های تشویقی است که فقط امسال اجرا می شود.
معاون وزیر آموزش و پرورش گفت: براساس آخرین سرشماری انجام شده در گروه سنی زیر ۵۰ سال، ۳.۵ میلیون نفر در کشور بیسواد هستند که هر چند در قیاس با جمعیت کشور رقم پایینی است اما همچنان تلاش جدی را می‌طلبد تا امر بیسوادی در این کشور ریشه‌کن شود. باقرزاده در ادامه سخنان خود افزود: ما با یک فهم و ادبیات مشترک با همه کشورها بیسواد به کسی اطلاق می‌کنیم که نتواند بنویسد و یا بخواند و چهار عمل ساده حساب را انجام دهد که در حقیقت با ایجاد مهارت خواندن و نوشتن می‌توان او را از این وضعیت نجات داد.در کنار این امر تلاش ما بر این است تا با سوادآموزی و یادگیری مهارت‌ها فضای کسب و کار برای افراد بیکار فراهم آید و مناسبات مطلوبی نیز فراهم شود به طوریکه در این زمینه ما در تلاش هستیم تا یک آمار و ارقام دقیق را داشته باشیم. این مسئول از ایجاد بانک اطلاعاتی دقیق برای ثبت اطلاعات افراد بیسواد خبر داد و خاطر نشان کرد: ما در این یک سال گذشته تلاشمان را انجام دادیم تا این بانک اطلاعاتی را مهیا کنیم که موفقیت خوبی نیز در این زمینه به دست آمده به طوریکه در یک حرکت قابل قبول مناسب و با مستندات گروه‌های سنی زیر ۵۰ سال به ویژه مدرک تحصیلی اطلاعات ثبت شده و یک وضعیت روشن و شفافی را در شناسایی جمعیت باسواد و بیسواد شاهد هستیم. باقرزاده ثبت‌نام‌های کاذب و دوباره شرکت کردن در کلاس‌های آموزشی را یک آفت جدی در این حوزه برشمرد و اضافه کرد: ما تلاش می‌کنیم تا اولیای دانش‌آموزان عاری از هرگونه تفکرات سطح سوادشان را اعلام کنند تا در صورت نیاز برای اولیای دانش‌آموزان امکان آموزش سوادآموزی بهتر فراهم آید. وی بیان کرد: ما تمام مدیران مدارس را موظف کردیم تا اطلاعات جامعی را از اولیای دانش‌آموزان حتی از خواهر و برادر آنها که احتمالاً بیسواد هستند، به دست آورند تا ما از طریق خود مدارس امکان آموزش و سوادآموزی آنها را فراهم کنیم. باقرزاده در ادامه یادآور شد: با کنار گذاشتن افراد آموزش‌ناپذیر و برخی از افراد مجهول‌المکان سعی و تلاش ما بر این است تا در هر مدرسه برای اولیای دانش‌آموزان بیسواد کلاس‌های آموزشی برگزار کنیم تا آنها بتوانند از این وضعیت خلاصی پیدا کنند. وی ادامه داد: ۳۶۴ هزار نفر در وهله اول از اولیای دانش‌آموزان شناسایی شدند تا در کلاس‌های سوادآموزی حضور پیدا کنند که در استان اردبیل رقم تعیین شده هشت هزار و ۲۶۸ نفر است.
با رجعت به بیسوادی مواجهیم
وزیر آموزش و پرورش با بیان اینکه به نظر می‌رسد با توجه به مصوبه اخیر هیات وزیران، مبنی بر افزایش انگیزه‌ها و اجبارها برای سوادآموزی و راه‌اندازی مراکز یادگیری محلی، سرعت یادگیری نسبت به گذشته افزایش یابد، گفت: امروز با موضوع رجعت به بیسوادی مواجهیم که از سازمان نهضت سوادآموزی می‌خواهم برنامه‌ریزی برای جلوگیری از این امر را در دستور کار قرار دهد. وی افزود: شمار بسیاری از بیسوادان به خیل باسوادان پیوستند اما همچنان با موضوع بیسوادی روبه‌رو هستیم و باید با یک حرکت بسیجی، عزم ملی و مدیریت جهادی، آمار بیسوادی را کاهش دهیم. وزیر آموزش و پرورش با بیان اینکه مطالعات نشان می‌دهد اگر افراد بیسواد احساس نیاز به سواد نکنند، تلاش ما چندان نتیجه‌بخش نخواهد بود، گفت: بنابراین لازم است در تولید محتوا و در فرآیند سوادآموزی تلاش کنیم تا انگیزه افراد بیسواد را برای ورود به این مسیر بالا ببریم. فانی ادامه داد: مصوبه اخیر هیات وزیران در ایجاد انگیزه به بیسوادان موضوعاتی را پیش‌بینی کرده است. امیدواریم اجرای این مصوبه بتواند در امر سوادآموزی موثر باشد. وی به موضوع رجعت به بیسوادی اشاره کرد و گفت: بسیاری از افراد در کلاس‌های سوادآموزی آموزش می‌بینند و باسواد می‌شوند اما به دلیل عدم استفاده و فاصله گرفتن از مطالعه و عدم مراجعه به کتب و نشریات، به بیسوادی رجعت کرده‌اند. لازم است سازمان نهضت سوادآموزی علاوه بر موضوع سوادآموزی، برنامه‌ریزی‌های لازم را برای جلوگیری از رجعت به بیسوادی، داشته باشد. باید توجه داشت راه اصلی مبارزه با بیسوادی جلوگیری از تولید بیسواد است. فانی به تدوین برنامه ششم توسعه اشاره کرد و گفت: امیدواریم بتوانیم پیش‌بینی‌های لازم برای توسعه امر سوادآموزی را با مشارکت سایر دستگاه‌ها از جمله وزارت کار و جهاد کشاورزی در برنامه ششم توسعه داشته باشیم. فانی در پایان ادامه داد: به نظر می‌رسد با توجه به مصوبه دولت مبنی بر ایجاد انگیزه‌ها و اجبارهای لازم و همچنین راه‌اندازی مراکز یادگیری محلی، سرعت یادگیری نسبت به گذشته افزایش یابد. تجربیات سایر کشورها برای ما مفید است و آمادگی داریم برای انتقال تجربیات خود، به سایر کشورها نیز اقدام کنیم.
مهلت یک ساله دولت به بیسوادان
معاون وزیر آموزش و پرورش و رئیس سازمان نهضت سوادآموزی همچنین از مهلت یک ساله دولت به بیسوادان جهت برخورداری از نعمت خواندن و نوشتن به صورت رایگان خبر داد. علی باقرزاده در گفت‌وگو با ایسنا، افزود: افراد بیسواد تا پایان سال 94 مهلت دارند به صورت رایگان باسواد شوند و از ابتدای سال 95 برای باسواد شدن باید هزینه بپردازند. وی با اشاره به مصوبه جدید دولت در خصوص باسواد کردن افراد بیسواد گفت: دولت با درک ضرورت سوادآموزی، محدودیت‌هایی را برای بیسوادان تصویب کرده که از ابتدای سال 95 اجرایی می‌شود. به گفته وی براساس مصوبه دولت اگر تا پایان سال 94 افراد بیسواد نتوانند از نعمت خواندن و نوشتن برخوردار شوند و در گروه سنی 10 تا 49 سال اصرار داشته باشند که بیسواد بمانند، صدور و تمدید گواهینامه رانندگی برای آنها میسر نخواهد بود. وی تصریح کرد: طبق این مصوبه نیروی انتظامی و راهنمایی و رانندگی موظف است از ابتدای سال 95 گواهینامه افراد بیسواد را تمدید نکند. باقرزاده تمدید و صدور پروانه کسب هر فردی که از اتحادیه‌ها و انجمن‌های صنفی اجازه فعالیت گرفته باشد را نیز منوط به باسوادی و مربوط به همین مصوبه دانست و افزود: طبق این مصوبه به افراد بیسواد از ابتدای سال 95 پروانه کسب ارائه نخواهد شد و تمدید پروانه کسب بیسوادان نیز ممنوع است. وی با اشاره به سایر محرومیت‌های اجتماعی افراد بیسواد بین 10 تا 49 سال از ابتدای سال 95 گفت: پرداخت مستمری به افراد تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی همراه با ثبت نام و آموزش سوادآموزی خواهد بود و در غیر اینصورت متقاضیان از سیاست‌های حمایتی این دو نهاد نیز محروم می‌شوند. وی با اشاره به اینکه علاوه بر رایگان بودن باسوادی در سال‌جاری سیاست‌های تشویقی نیز اعمال می‌شود، افزود: سیاست‌های تشویقی به گونه‌ای برنامه‌ریزی شده است که حتی برای افراد خاص نظیر معلولین نیز اعمال می‌شود به گونه‌ای که ضمن پرداخت هزینه باسواد شدن و نیز رایگان بودن لوازم‌التحریر و کتاب، 10 درصد هزینه ایاب و ذهاب نیز پرداخت می‌شود. مرکز آمار ایران تعداد بیسوادان را پس از سرشماری سال ۹۰ سه میلیون و ۸۶۰ هزار نفر اعلام کرد. به گفته باقرزاده رئیس سازمان نهضت سوادآموزی، این آمار نشان از عدم موفقیت در زمینه ریشه کنی بیسوادی است. آمار بیسوادی که در سال ۸۵ چهار میلیون و ۱۵۰ هزار نفر اعلام شده بود، نشان می‌دهد که تعداد بی‌سوادانی که در این پنج سال تحت پوشش آموزشهای سوادآموزی قرار گرفته‌اند، چیزی حدود سیصد هزار نفر بوده است. این در حالی است که طبق آمار سازمان نهضت سوادآموزی در این فاصله پنج ساله حدود دو میلیون نفر تحت پوشش قرار گرفته‌اند.باقرزاده همچنین سال گذشته اشاره کرده بود که یکی از چالش‌های اصلی نهضت سوادآموزی عدم اطلاع از آمار دقیق بیسوادان و همچنین نام و هویت آنهاست. اما در حال حاضر مشکل اصلی این سازمان کمبود بودجه و منابع است که پاسخگوی ریشه‌کنی بیسوادی نیست.در اصول متعدد قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، تاکید شده است که همه مردم از حقوق یکسان در برابر قانون برخوردار هستند. حکومت موظف است از همه مردم حمایت برابر در مقابل قانون بعمل آورد. از جمله حقوقی که همه مردم بطور یکسان از آن برخوردارهستند، حق تحصیل و آموزش است که دولت موظف شده است امکانات آموزش وپرورش رایگان و تعمیم و گسترش آموزش عالی را برای همه فراهم کند. اما هیچگاه به این قبیل قوانین که دربر گیرنده حقوق همگان است توجهی نشده ودر برهه های مختلف زمانی با دور زدن قانون و به بهانه های گوناگون گروههائی از مردم مورد تبعیض قرار گرفته اند که یکی از این تبعیضات، تبعیض تحصیلی و محرومیت از حق آموزش و تحصیل برای گروه هائی از مردم است.