ویروس و ترس از ابتلا به آن منجر به تغییر نظم جهانی میشود
شیوع ویروس کووید- ١٩ موجب ایجاد تغییرات در مناسبات بین الملل شده و میشود. در باره نقش مفید بحرانها زیاد سخن میگویند؛ صندوق بین المللی پول در کوران جنگ جهانی دوم تشکیل گردید؛ «گروه هفت» (جی ٧) پس از شوک نفتی سال ١٩٧٣ پدید آمد. این باور دلیل دارد، که بحران اقتصادی- ویروسی کنونی منجر به پیکربندی جدید جغرافیای سیاسی (و جغرافیای اقتصادی) خواهد شد.
واعظان جهانی سازی در این باره میگفتند، که موج جدید ملی کردنها در سرتاسر جهانی آغاز میشود و خودکامگان برای تحکیم قدرت خود از فرصت استفاده میکنند. در ایالات متحده آمریکا پیش بینی هایی شایع میشود، که بنا بر آنها، بحران اقتصادی همراه با شیوع ویروس سنگینتر از بحرانهای قبلی خواهد بود و نرخ بیکاری تا ٢٠٪ افزایش خواهد یافت.
کِرت کمپبل، معاون سابق وزیر امور خارجه آمریکا در امور منطقه شرق آسیا و اقیانوس آرام با همکاری «روش دوشی»، مدیر طرح راهبردی چین در بنیاد بروکینگز طی یک مقاله منتشره در ١٨ مارس ٢٠٢٠ مینویسند: اگر چه عواقب جغرافیای سیاسی ویروس واگیر اکنون در مقایسه با مسئله تندرستی و ایمنی دارای اهمیت درجه دوم میباشد، اما در چشم انداز بلند مدت آنها میتوانند به همان اندازه اهمیت داشته باشند.
کرت کمپبل و «روش دوشی» شیوع عفونت ویروسی را با بحران کانال سوئز مقایسه نموده، تصریح میکنند، که هر قدر چین در شرایط جدید بسرعت اقدام نمود و به کمک سایر کشورها شتافت، اما ایالات متحده آمریکا برعکس، به هیچ اقدامی دست نزد. در اوایل مارس سال ٢٠٢٠، بنا به اطلاعات رسمی، در آمریکا فقط یک درصد از ماسکهای پزشکی مورد نیاز کشور وجود داشت. تجهیزات تهویه ریه نیز تنها ١٠٪ از تعداد مورد نیاز وجود داشت. این در حالی است که ٩۵٪ از آنتی بیوتیکهای موجود در بازار آمریکا را آنتی بیوتیکهای تولید چین تشکیل میدهد. در مجموع ٨٠٪ از اجزای اساسی دارویی آمریکا از چین و هند وارد میشود. بلحاظ نرخ مرگ و میر ناشی از کروناویروس، آمریکا با پیشی گرفتن از ایتالیا و اسپانیا مقام اول جهان را به خود اختصاص داده است. در صورتی که در چین و ایران- کشورهایی که ویروس به شدت شایع شد، نرخ مرگ و میر پائین است.
معلوم شد ایتالیا برای چنین روند رشد حوادث آماده نبود. علاوه بر این، برای کمک بروکسل (اتحادیه اروپا) نیز آماده نبود. سیاستمداران ایتالیایی، البته، نه فقط بدبینان نسبت به اروپا، از احتمال خروج ایتالیا از اتحادیه اروپا به دنبال انگلیس سخن می گویند…
شیوع عفونت ویروسی آسیب پذیری ساختارهای نظامی- سیاسی و در رأس آن ناتو را ثابت کرد. معلوم شد، که کشورهای عضو اتحادیه به حل جمعی مسئله مقابله با شیوع ویروس قادر نیستند.
نوشته سایت اینترنتی کمیته روابط بین المللی در خصوص ارزیابی از اقدامات ایالات متحده آمریکا پس از اعلام شیوع کروناویروس از سوی سازمان جهانی بهداشت بسیار جالب توجه است. مؤلف این مقاله مینویسد: «از آنجا که سیاستمداران همه جهان برای مقابله با کروناویروس و عواقب آن سعی میکنند، ناگزیر با این شرایط مواجه میشوند، که اقتصاد جهانی بر خلاف تصور آنها عمل میکند. جهانی سازی بطور روزافزون به عملکرد نیروی کار متخصص در کشورهای مختلف نیاز دارد، این الگویی است، که بهره وری استثنایی و همچنین، آسیب پذیری ایجاد میکند… تأمین کنندگان یک منبع یا یک منطقه از جهان که در زمینه یک محصول خاص تخصص مییابند، میتوانند هنگام بحران، شکنندگی منجر به قطع زنجیره تأمین ایجاد نمایند. در ماههای آتی چنین آسیب پذیریهایی باز هم بیشتر بروز خواهند کرد و نتیجه آن ممکن است به تغییر سیاست جهانی منجر شود. امکان دارد برخی کشورها با تمرکز روی تندرستی و ایمنی شهروندان خود از صادرات جلوگیری نموده یا صادرات کالاهای مهم را حتی اگر به متحدین یا همسایگانشان آسیب برساند، شدیدا کنترل نمایند. چنین دوری از جهانیسازی ممکن است برای کشوری که از عهده آن برآید، ابزار تأثیرگذاری قدرتمندی ایجاد کند. تا کنون ایالات متحده آمریکا بدلیل عقب ماندگی قابل ملاحظه از چین، در امر مقابله با کروناویروس جدید پیشرو جهان نبوده است. بیماری واگیر جغرافیای سیاسی جهانی سازی را تغییر میدهد، اما ایالات متحده آمریکا نمیخواهد خود را وفق دهد. در عوض بیمار میشود و خود را با لحاف میپوشاند».
جوزف نای- کوچک، دانشمند سیاسی متنفذ آمریکایی که نظریه وابستگی متقابل کشورها را تدوین کرده، نتیجه گیری هایی در رابطه با وجود اختلال در ساختار قدرت آمریکا را تأئید نموده و مینویسد: «رقابت و رویکرد آمریکا قبل از هر چیز، برای دفاع از ایالات متحده کافی نیست. همکاری فشرده، هم با متحدین و هم با رقبا نیز از اهمیت جدی برای امنیت ایالات متحده آمریکا برخوردار است… طبیعتا، هر کشوری به منافع ملی خود الویت قائل میشود، اما مسئله مهم عبارت از این است، که این منافع را تا چه حد گسترده یا باریک تعریف میکند… خطر جدید برای امنیت آمریکا نه تنها از نیروهای فراملی مانند کووید- ١٩ و تغییرات اقلیمی، حتی از ناتوانی داخلی آمریکاییها در انطباق خود با دنیای جدید ناشی میشود. کووید- ١٩ درس دردناکی به ما میدهد».
این افکار که همزمان با هراس از کروناویروس بوجود آمده و به نقطه اوج خود رسیده، با توازن قوا در آمریکا قبل از انتخابات نوامبر رابطه مستقیم دارد. ممکن است تعادل قوا تغییر یابد، اما، چگونه، هنوز معلوم نیست.
جوزف نای هشدار میدهد: حاکمان آمریکا (اربابان پول) آماده اند قاعده بازی تحت عنوان «جهانی سازی» را تغییر دهند. اما خود بازی را لغو نمیکنند.
منبع:
https://www.fondsk.ru/news/2020/04/10/hozjaeva-deneg-gotovy-pomenjat-pravila-igry-50587.html [1]
https://eb1384.wordpress.com/2020/04/29/ [2]
١١ اردیبهشت- ثور ١٣٩٩