یکی از دلایل خالی بودن 95 درصد مخزن سد لار، کاهش آوردهای رودخانه ای به تبع کاهش بارش هاست. اما دلیل اصلی چیز دیگری است. حدود 35 سال از آبگیری این سد می گذرد و در این مدت بخشی از بدنه مخزن سد نشتی دارد.
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم [1]، سد لار در سال 1361 در استان مازندران و در فاصله 75 کیلومتری از تهران و 100 کیلومتری شهر آمل احداث شده است. ذخایر آبی این سد که یکی از 5 سد اصلی تأمین آب شرب استان تهران است نسبت به دیگر سدهای این استان از وضعیت بسیار نامطلوبی برخوردار است.
حجم مخزن این سد 960 میلیون مترمکعب است، اما از این حجم بزرگ در حال حاضر فقط 48 میلیون و 909 هزار مترمکعب آب در پشت این سد ذخیره شده است. از اینرو، اکنون 5 درصد حجم دریاچه سد لار از آب پر است.
یکی از دلایل خالی بودن 95 درصد مخزن سد لار، کاهش آوردهای رودخانه ای به تبع کاهش بارش هاست. اما دلیل اصلی چیز دیگری است. حدود 35 سال از آبگیری این سد می گذرد و در این مدت بخشی از بدنه مخزن سد نشتی دارد. آب از رودخانه های بالادست جریان یافته و به مخزن سد لار میریزد اما مخزن این سد نمی تواند بخش قابل توجهی از این آب را نگه داشته و با فرار آب از بدنه مخزن این سد، چشمه های کوچک و بزرگ در پایین آن از دل خاک بیرون آمده و آب فرار کرده از این چشمه ها جاری می شود.
برآورد بلند مدت (25 ساله) نشان می دهد که حداقل فرار آب از مخزن سد لار 3 مترمکعب در ثانیه و حداکثر آن حدود 13 مترمکعب در ثانیه است. متوسط فرار آب این سد در طول سال حدود 7 مترمکعب در ثانیه برآورد می شود. از اینرو، به طور متوسط در یک 24 ساعت، حدود 605 هزار مترمکعب آب از مخزن سد لار به پایین دست نشت می کند. این رقم در طول یکسال حجم 220 میلیون مترمکعب آب شیرین را شامل می شود که رقم بسیار بزرگی است.
با وجود این فرار گسترده آب از مخزن سد لار، اجرای پروژه علاج بخشی این سد هنوز در مرحله انتخاب پیمانکار است. به نظر می رسد بهره برداری از سد لار با وجود فرار آب به یک رویه معمول بدل شده است. در بازه زمانی اواسط فروردین تا پایان مرداد آب نشت کرده از سد لار که به صورت چشمه هایی در پایین دست جریان می یابد به کشاورزی در دشت مازندران تخصیص پیدا می کند و در دوره غیر کشاورزی در دشت مازندران، آب نشتی از دریاچه لار بدون استفاده به دریا میریزد.
در طرح علاج بخشی سد لار، مقرر شده بود تا با جمع آوری آب از چشمه های پایین دست و محل های فرار آب، تونلی به طول 29 کیلومتر جهت انتقال فرار آب سد لار به سد لتیان احداث شود. پیش بینی ها مبنی بر این است که با احداث این تونل بخش قابل توجهی از فرار آب سد لار به حجم 170 میلیون مترمکعب در سال جمع آوری شده و به سد لتیان منتقل می شود.
تسنیم [2]